Alles wordt draaglijk als je er een verhaal van maakt

Op Oudejaarsavond drink je te veel en rook je sigaren in de buitenlucht; de anderen oefenen hun karaoke in groepjes verspreid door het huis. Zoals gewoonlijk trek jij je terug, en staart naar de hemel, waar een enkele ster zich laat zien en alvast een vuurpijl knalt. En een week later, op de dag na je verjaardag, kijk je in de avond opnieuw naar boven, dan wordt de lucht al iets lichter. Dan schrijf je op de achterkant van een gebruikt Yahtzee-papiertje voor het eerst in weken weer een zin. Je drinkt een glas perensap, de sigaren zijn op.

Met het jongste kind door de schemering naar school fietsen. De ramen lichten op in de verte, geel licht schijnt geruststellend naar buiten. Het kind haalt in de klas haar schoolwerk op, de juf is ziek, iedereen is ziek. Je wacht bovenaan de trap, aan het begin van de lange gang. Vertrouwde geluiden klinken uit de klaslokalen, het licht is ook binnen warm van kleur en niet te fel. De behaaglijke omgeving zorgt dat je ontspant. Daar staan, de kinderstemmen op de achtergrond; jassen en tassen hangen slordig aan de kleine kapstok voor je neus. Je ogen sluiten, eventjes.

Op het schoolbord de tekeningen, met gekleurd krijt zijn de prachtigste taferelen gemaakt. De B is een Beer, de R is een ridder, de S is een slang. Via de verhalen van de juf of meester wordt de verbeelding aan het werk gezet, en worden letters langzaam woorden die zinnen vormen. Elk lokaal zijn eigen verhaal, zijn eigen sfeer.

En toch, en toch. Ook hier kan een kind ongelukkig worden. Een jongetje is heel klein, met rood haar, zijn klasgenootjes torenen boven hem uit, ze zijn twee koppen groter dan hij. Een meisje met stevige kuiten, de kousen slobberen bij haar enkels, haar bril staat wat scheef. En een ander kind draagt al sinds de kleuterklas liefst jongens onderbroeken en is als de dood dat ze borsten krijgt. We weten het niet, het ontgaat ons hier ook. Iemand zegt iets naars, een tas wordt afgepakt, een kind dat elke pauze alleen bij het klimrek staat. Het is hier warm en fijn en geruststellend en toch en toch, ook hier gebeurt dat waar we zo bang voor zijn en dat we niet kunnen voorkomen.
Ook weer zoiets waar je als moeder niet op wordt voorbereid, hoe machteloos je bent als het eropaan komt. Dat een kind nooit wordt uitgenodigd voor partijtjes – om maar wat te noemen. Dat je zo je best moet doen om speelafspraakjes te regelen. Dat de dingen niet altijd vanzelf gaan, dat wist je heus wel, maar niet op die manier. En dat we onze kinderen niet kunnen behoeden voor het ongelukkig zijn – dat is het allerergste, dat snijdt door je ziel.

Weer thuis krijg je niets uit je handen, je loopt naar boven en weer naar beneden. Je gaat glazen potten uitkoken; appels en uien snijden. Dan doen de handen het werk en kunnen gedachten dwalen. Appels en uien, kurkuma en gemberwortel. De handelingen een voor een zorgvuldig uitvoeren – de helende werking die daarvan uitgaat. Het huis vult zich met de indringende geur van het mengsel en je bent de heks die in haar toverpot roert. Je kunt niet anders nu. Later vul je de hete potten met de gele massa, om kleur te geven aan winterse maaltijden op grijze dagen. Alles wordt draaglijk als je er een verhaal van maakt, dat zei een schrijver laatst op de radio*, maar welk verhaal is hier in godsnaam van te maken.

*Adriaan van Dis in: Mangiare, 12 augustus 2022